Một vụ rò rỉ dữ liệu gây chấn động với 11,9 triệu tệp dữ liệu Hồ sơ Pandora lấy từ 14 công ty offshore (ngoại biên) được Hiệp hội Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) ở Washington (Mỹ), công bố ngày 3/10. Bộ hồ sơ này đã phanh phui bí mật tài chính của giới thượng lưu từ hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Hồ sơ Pandora là gì?
Hồ sơ Pandora (hay Tài liệu Pandora) là một cuộc điều tra với sự hợp tác báo chí lớn nhất từ trước tới nay trên thế giới, có sự tham gia của hơn 600 nhà báo từ 150 hãng truyền thông ở 117 quốc gia trên thế giới. Cuộc điều tra này đã phanh phui bí mật tài chính của giới thượng lưu từ hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Hồ sơ Pandora được xây dựng dựa trên vụ rò rỉ hồ sơ mật của 14 công ty offshore chuyên nghiệp cho các tập đoàn và cá nhân giàu có. Các công ty offshore này được đăng ký tại những vùng lãnh thổ mà ở đấy họ có được mức ưu đãi miễn thuế hoàn toàn nếu công ty hoạt động với những khoản lợi nhuận phát sinh ngoài lãnh thổ đó. Thông thường, các nhà cung cấp giúp chủ sở hữu mở tài khoản ngân hàng ở các quốc gia có quy định tài chính nhẹ. Những lãnh thổ này được gọi dưới những cái tên như “thiên đường thuế” hay “ốc đảo thuế”.
Hồ sơ Pandora tiết lộ tài sản chìm khổng lồ của các yếu nhân
Khoảng 2,94 terabyte gồm 11,9 triệu tệp dữ liệu Hồ sơ Pandora đã được Hiệp hội Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) dành hơn một năm để nghiên cứu, cấu trúc và phân tích. Các dữ liệu này được ICIJ chia sẻ với các đối tác truyền thông trên khắp thế giới có nhiều định dạng khác nhau: Tài liệu, hình ảnh, email, bảng tính…
Trong “Hồ sơ Pandora” có những gì?
Hồ sơ Pandora bao gồm một lượng lớn thông tin chưa từng có về những người được gọi là chủ sở hữu của các thực thể được đăng ký tại quần đảo Virgin (Anh), Seychelles, Hong Kong, Belize, Panama, Nam Dakota (Mỹ) và các khu vực pháp lý bí mật khác. Hồ sơ Pandora cũng chứa thông tin về các cổ đông, giám đốc và giới chức thế giới.
Phần lớn các tệp dữ liệu trong Hồ sơ Pandora được ICIJ phân tích đều được tạo trong giai đoạn 1996 đến 2020, và một số ít có từ thập niên 1970. Các dữ liệu bao gồm việc: Thành lập các công ty vỏ bọc, các quỹ và quỹ tín thác; sử dụng các công ty offshore để mua bất động sản, du thuyền, máy bay, bảo hiểm nhân thọ; đầu tư và chuyển tiền giữa các tài khoản ngân hàng; lập kế hoạch bất động sản và các vấn đề thừa kế khác; trốn thuế thông qua các chương trình tài chính phức tạp. Một số tài liệu có liên quan tới tội phạm tài chính, bao gồm rửa tiền.
Có hơn 330 chính trị gia đương nhiệm và cựu chính trị gia đến từ hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ xuất hiện trong Hồ sơ Pandora. Họ sử dụng các thực thể trong các khu vực pháp lý bí mật để mua bất động sản, giữ tiền ủy thác, sở hữu các công ty và các tài sản khác, đôi khi thông qua ẩn danh.
Trong số đó có 14 nguyên thủ quốc gia, bao gồm Quốc vương Jordan, Tổng thống Cộng hòa Dominica, Tổng thống Kenya, Thủ tướng Cộng hòa Séc, Tổng thống Ukraine.
Ngoài các chính trị gia, nhiều nhân vật công chúng cũng xuất hiện trong hồ sơ bao gồm nữ ca sĩ Shakira người Colombia, siêu mẫu người Đức Claudia Schiffer và huyền thoại cricket Ấn Độ Sachin Tendulkar.
Tuy nhiên, không phải ai có tên trong hồ sơ này cũng bị buộc tội có hành vi sai trái. Ví dụ, tài liệu tiết lộ rằng vợ chồng cựu Thủ tướng Anh tiết kiệm được 312.000 bảng Anh tiền thuế bất động sản khi họ mua nhà ở London thuộc sở hữu của gia đình một Bộ trưởng Bahrain.
Hồ sơ Pandora cũng tiết lộ cách các ngân hàng và công ty luật hợp tác chặt chẽ với các nhà cung cấp dịch vụ offshore để thiết kế các cấu trúc công ty phức tạp. Dữ liệu chỉ ra rằng, các nhà cung cấp không phải lúc nào cũng biết về khách hàng của mình dù có nghĩa vụ pháp lý là không làm ăn với những người tham gia các giao dịch đáng ngờ, ICIJ lưu ý.
Hơn 11,9 triệu tệp dữ liệu phần lớn là không có cấu trúc. Hơn một nửa số tệp (6,4 triệu) là tài liệu văn bản, bao gồm hơn 4 triệu tệp PDF, một vài tài liệu trong số này dài hơn 10.000 trang. Tài liệu bao gồm hộ chiếu, bảng sao kê ngân hàng, tờ khai thuế, hồ sơ thành lập công ty, hợp đồng bất động sản và bảng câu hỏi thẩm định chuyên sâu. Cũng có hơn 4,1 triệu hình ảnh và email trong Hồ sơ Pandora.
Bảng tính chiếm 4% tài liệu, tương đương hơn 467.000. Tài liệu trong Hồ sơ Pandora cũng bao gồm các slide trình chiếu, bản ghi audio và video.
Lượng dữ liệu khổng lồ của Hồ sơ Pandora
Sau hơn 18 tháng phân tích Hồ sơ Pandora, ICIJ và các cơ quan báo chí khác sẽ công bố kết quả nghiên cứu trong những ngày tới, bắt đầu bằng việc tiết lộ các hoạt động tài chính ở nước ngoài của một số chính khách nổi tiếng.
